Ngày 28 tháng 2 năm 2025, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Thông tư 05/2025/TT-BTNMT, kèm theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải sinh hoạt và nước thải đô thị, khu dân cư tập trung, gọi tắt là QCVN 14:2025/BTNMT.
Quy chuẩn này chính thức thay thế QCVN 14:2008/BTNMT và sẽ có hiệu lực từ 01/09/2025. Đây là bước điều chỉnh quan trọng trong công tác quản lý môi trường, phù hợp với yêu cầu thực tiễn và các quy định pháp lý mới nhất của Luật Bảo vệ Môi trường 2020.
Đối tượng áp dụng và phạm vi điều chỉnh
Theo Điều 1 của Thông tư 05/2025/TT-BTNMT, QCVN 14:2025/BTNMT được áp dụng cho: Cơ quan nhà nước, tổ chức, cá nhân có hoạt động xả nước thải sinh hoạt, nước thải đô thị, nước thải khu dân cư tập trung ra nguồn nước tiếp nhận.
Tuy nhiên, quy chuẩn này không áp dụng với các trường hợp sử dụng công trình xử lý nước thải tại chỗ theo quy định tại Luật Bảo vệ Môi trường 2020.
Định nghĩa một số loại nước thải
Nước thải sinh hoạt
Là nước thải phát sinh từ các hoạt động sinh hoạt thường nhật như: tắm, giặt, ăn uống, vệ sinh cá nhân… Ngoài ra, các cơ sở sản xuất, dịch vụ được liệt kê tại Phụ lục 1 của QCVN 14:2025/BTNMT cũng được quản lý như nước thải sinh hoạt.
Nước thải đô thị và khu dân cư tập trung
Là nước thải phát sinh từ quá trình sinh sống tại đô thị, chung cư, khu tái định cư, khu nhà ở hoặc các điểm dân cư tập trung được quy hoạch.
Giá trị giới hạn các thông số ô nhiễm
Theo quy định tại Bảng 1 và Bảng 2 của QCVN 14:2025/BTNMT, các thông số ô nhiễm trong nước thải sinh hoạt và đô thị được quy định dựa trên lưu lượng xả thải và phân vùng môi trường tiếp nhận (Cột A, B, C tương ứng với các mục đích sử dụng khác nhau của nguồn nước).
Đối với các thông số ô nhiễm phát sinh thêm, sẽ kết hợp áp dụng thêm QCVN 40:2025/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp.
Phương pháp lấy mẫu và phân tích
Theo Phụ lục 2 của QCVN 14:2025/BTNMT:
- Áp dụng kỹ thuật lấy mẫu và phương pháp phân tích theo danh mục được quy định trong Phụ lục 2.
- Trường hợp có nhiều phương pháp thử nghiệm, ưu tiên sử dụng phương pháp đứng đầu theo Cột 3 của Phụ lục.
Trường hợp áp dụng phương pháp khác:
- Được phép sử dụng các phương pháp quốc tế như ISO, ASTM, CEN/EN, hoặc của các quốc gia thuộc nhóm G7, Hàn Quốc, EU, nếu đáp ứng yêu cầu kỹ thuật và được cơ quan quản lý chấp thuận.
- Các thông số không có trong QCVN 14:2025 có thể tham chiếu sang QCVN 40:2025/BTNMT để phân tích, xử lý.
Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân
Theo Mục 5 của QCVN 14:2025/BTNMT, chủ cơ sở, dự án có phát sinh nước thải phải:
- Đảm bảo nước thải sinh hoạt không vượt quá giới hạn tại Bảng 2 của QCVN 14:2025/BTNMT.
- Trường hợp có phát sinh thông số ô nhiễm khác phải áp dụng kết hợp QCVN 40:2025/BTNMT để kiểm soát toàn diện.
Căn cứ xác định thông số ô nhiễm bao gồm:
- Nguyên liệu, nhiên liệu, vật tư sử dụng tại cơ sở.
- Loại hình dịch vụ, hoạt động của đơn vị xả thải.
- Hồ sơ Đánh giá tác động môi trường (ĐTM), giấy phép môi trường, hoặc đăng ký môi trường.
Cơ quan có thẩm quyền:
- Có quyền xác định thêm các thông số phải kiểm soát, hoặc yêu cầu cập nhật giấy phép nếu phát hiện dấu hiệu phát thải vượt chuẩn.
Điều khoản chuyển tiếp và lộ trình áp dụng
Căn cứ Điều 3 và Điều 4 của Thông tư 05/2025/TT-BTNMT:
- QCVN 14:2025/BTNMT có hiệu lực từ ngày 01/09/2025.
- QCVN 14:2008/BTNMT chính thức hết hiệu lực cùng thời điểm.
- Trong thời gian chưa xác định được phân vùng xả thải, cơ sở sẽ áp dụng theo Cột B của Bảng 1 và 2.
Đối với các cơ sở đang hoạt động:
Các đơn vị đã có báo cáo ĐTM được phê duyệt hoặc đã nộp hồ sơ đầy đủ trước thời điểm 01/09/2025, được tiếp tục áp dụng QCVN 14:2008/BTNMT và QCVN 40:2011/BTNMT (nếu có) đến hết ngày 31/12/2031.
Câu hỏi thường gặp
Q: QCVN 14:2025/BTNMT có áp dụng cho khách sạn, trường học, khu đô thị không?
A: Có. Tất cả các cơ sở có hoạt động xả nước thải sinh hoạt đều phải tuân thủ quy chuẩn này, kể cả đấu nối vào hệ thống xử lý tập trung.
Q: Đơn vị đấu nối vào hệ thống xử lý tập trung có cần quan tâm?
A: Có. Cơ sở vẫn cần đảm bảo chất lượng đầu vào không vượt mức gây ảnh hưởng đến hiệu suất xử lý của hệ thống tập trung.
Q: Đơn vị đã vận hành từ trước có cần điều chỉnh?
A: Có. Dù là cơ sở cũ, từ 01/09/2025 cần rà soát lại các điều kiện vận hành, giấy phép môi trường để đảm bảo tuân thủ quy chuẩn mới.
Kết luận
Việc ban hành QCVN 14:2025/BTNMT là bước đi quan trọng trong việc nâng cao tiêu chuẩn xả thải, hướng tới bảo vệ nguồn nước, kiểm soát ô nhiễm và phát triển bền vững đô thị. Các cơ sở có hoạt động xả thải cần sớm cập nhật và rà soát hệ thống xử lý nước thải, hồ sơ pháp lý để kịp thời thích ứng.
Tài liệu tham khảo pháp lý
- Thông tư 05/2025/TT-BTNMT – Ban hành QCVN 14:2025/BTNMT
- QCVN 14:2025/BTNMT – Quy chuẩn nước thải sinh hoạt
- QCVN 40:2025/BTNMT – Quy chuẩn nước thải công nghiệp
Nếu bạn cần tư vấn chi tiết về lựa chọn công nghệ xử lý, xây dựng hệ thống đạt chuẩn QCVN 14:2025/BTNMT, hoặc cập nhật hồ sơ pháp lý môi trường, hãy liên hệ với đội ngũ kỹ thuật của Môi trường ARES để được hỗ trợ chuyên sâu và hiệu quả.
